Jadąc drogą nr 216 z Jastarni do Juraty możemy zauważyć od strony morza, zasieki z drutu kolczastego oraz zapory przeciwczołgowe. Sama droga zaś, jest bardzo kreta. Na jej układ nie miało wpływu jednak ukształtowanie terenu. Rodzi się więc pytanie po co? Jak się później dowiedziałem miało to sens. Otóż budowano ją dla potrzeb wojska. Architekci tak ją zaprojektowali by utrudnić ostrzał artyleryjski. Czyż nie jest to zaproszenie i wołanie zarazem byśmy się tu na chwilę zatrzymali ? Zaręczam że warto.

Zostawmy więc samochód na małym parkingu i ruszajmy krętymi ścieżkami w głąb lasku. Będą nas prowadzić znaki i strzałki. Podążając za nimi dotrzemy do trzech dużych bunkrów, kilku mniejszych, okopów. Wszystkie te zabytki pochodzą z okresu II WŚ i wchodziły w skład systemu obrony Półwyspu Helskiego z 1939r. Tablice informacyjne dostarczą nam dużo ciekawych wiadomości. Jeden ze schronów bojowych „Sabała” jest udostępniony dla zwiedzających. Dodam tylko że wszystkie budynki są odrestaurowane. Największe jednak wrażenie robi schron „Sep” usytuowany na plaży.

Ze względu na położenie geograficzne Półwysep Helski był ważnym punktem w systemie obronnym Polski. Już w 1929 roku powstał pierwszy plan budowy umocnień. Niestety zrealizowano tylko linię kolejową i szosę, o której wspominałem wcześniej. Do 1933 roku powstał port w Helu, system przeciwlotniczy oraz przeciwdesantowy. 1936 Prezydent RP uznał Półwysep Helski za Rejon Umocniony. Jednocześnie Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych zalecił zabezpieczyć port w Helu od strony lądu, poprzez budowę ufortyfikowanego ośrodka oporu. Wybór padł na odcinek na zachód od Jastarni gdzie Półwysep Helski miał szerokość około 430 metrów. Jednak priorytetem była budowa baterii artylerii nadbrzeżnej w Helu.

Dopiero w maju 1939 roku rozpoczęto budowę umocnień. Projektantami tego odcinka byli majorowie Schmidt i Draguła. Filarem obrony miały być cztery schrony bojowe: Sokół, Sabała, Saragossa i Sęp, wyposażone w armaty przeciwpancerne. Warto wspomnieć że budowniczymi fortyfikacji byki ochotnicy z Junackich Hufców Pracy. Zakończenie prac planowano na 15 września 1939 roku. Jednak wybuch wojny 1 września pokrzyżował ambitne plany. Niedokończone fortyfikacje obsadzili żołnierze z kompanii, batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza z Brygady Polesie.

Do bezpośrednich walk z Niemcami w tym rejonie nie doszło. Od strony lądu dotarli oni jedynie do Kuźnicy (około 8 kilometrów od Jastarni). Tylko lotnictwo niemieckie od pierwszych godzin wojny nękało bombardowaniami Półwysep. 2 października Rejon Umocniony Hel skapitulował wobec bezsensowności dalszego oporu. Niemcy utrzymywali (w latach 1940-1944) w sprawności bojowej Ośrodek Oporu Jastarnia. Schrony bojowe były wykorzystywane jako przeciwlotnicze zaś „SĘP” jako posterunek obserwacyjny. 10 maja 1945 roku niemiecki garnizon Hel poddał się wojskom sowieckim.

Zapraszam do galerii . dodaj komentarz »