Chorwacja przed wybuchem II wojny światowej stanowiła cześć Królestwa Jugosławii, utworzonego w roku 1918 po rozpadzie Austro- Węgier. Chorwaci jednak czuli, że ich prawa nie są respektowane. Mnożyły się akty nieposłuszeństwa, zamachy na władze w Belgradzie. Powstała partia Ustaszy pod przywództwem Ante Pavelića to ona organizowała zamachy na jugosłowiańskich przywódców. Chorwaci i ich przywódcy czekali tylko na odpowiedni moment aby wyzwolić się z pod Jugosłowańskiego panowania. Okazja taka nadarzyła się w roku 1941. Do tego czasu Jugosławia pozostawała w związkach z III Rzeszą (pakt antykominternowski, skierowany przeciwko komunistom). W roku 1941 w Jugosławii dochodzi do zamachu stanu. Pro- niemieckie władze zostają obalone, a na ich miejsce zostaje powołany nowy pro- aliancki rząd pod przywództwem regenta księcia Pawła.

W Berlinie rozpoczęły się przygotowania do operacji Marita- Inwazji na Jugosławię. Oprócz wojsk niemieckich w inwazji miały wziąć udział wojska włoskie, bułgarskie i węgierskie. Kontakty z III Rzeszy z ustaszami rozpoczęły się już w latach 30- tych. Rzesza jak zwykle działała na dwa fronty by "wybadać sytuację". Teraz nadszedł czas na wykorzystanie sojusznika. Tak samo postępował dyktator Włoch Benito Mussolini, który dwukrotnie w latach 30 tych spotykał się z Ante Pavelićem. Gdy wojska niemieckie węgierskie i bułgarskie zaatakowały Jugosławię nastąpił bunt Chorwatów. Ponad 200 tysięcy żołnierzy przeszło na stronę państw osi. Dla Jugosławii oznaczało to załamanie frontu na północy oraz nad Adriatykiem. Jugosławia zostaje zajęta. Powstało niezależne Państwo Chorwackie. Na jego czele stanął Ante Pavelić, który przyjął tytuł Poglavnika czyli odpowiednika Fuhrera w Niemczech. Zapoczątkowane zostały działania mające na celu stworzenie jednolitego pod względem etnicznym państwa chorwackiego. Jednym z kroków było utworzenie obozu koncentracyjnego w Jasenovacu wraz z podobozami rozsianymi po całym terenie faszystowskiej Chorwacji.

Według Pavelića Chorwacja miała być:

a) Jednolita narodowościowo- do dziś zachowały się słowa jednego z ministrów chorwackiego rządu, które brzmiały następująco: jedna trzecia Serbów musi zostać wydalona, jedna trzecia Serbów musi zostać unicestwiona, jedna trzecia Serbów musi zostać nawrócona. Już chociażby te słowa mówią wiele o tym wyprawiały oddziały chorwackie na terenie okupowanej Serbii. Dziś trudno ustalić ilu Serbów w rzeczywistości padło ofiarom państwa ustaszy tak samo trudno ustalić ile jest ofiar wyznania mojżeszowego. Szacuje się, że sam Jasenovac miał pochłonąć życie około 700 tyś ludzi. Dane są niepełne i wciąż aktualizowane Identyczna sytuacja jest w przypadku Żydów uznanych za nie aryjskich i przeznaczonych do wydalenia lub unicestwienia. Oczywiście ich majątek miał być przejęty przez państwo.

b) Katolicka- ustasze uzyskali poparcie kościoła katolickiego na terenach chorwackich, który nie miał nic przeciwko przejmowaniu tego co pozostało po innych wyznaniach. Wielu księży czerpało liczne korzyści majątkowe dzięki współpracy z ustaszami. Sam Pavelić chwalił się błogosławieństwem episkopatu chorwackiego aż do końca życia!
c) Związana z III Rzeszą- niemieckie wojska lądowe, morskie oraz lotnictwo uzyskały prawo do baz na terenach chorwackich. Chorwacka gospodarka została podporządkowana gospodarce III Rzeszy. Żołnierze niemieccy zwłaszcza z frontu wschodniego wypoczywali na terenach chorwackich by nabrać sił do dalszej walki. Nie musieli płacić, a Pavelić dziękował w ten sposób za wsparcie z roku 1941 jak i z wcześniejszych lat.

Rozpoczęło się prześladowanie innych grup religijnych, pogromy etniczne organizowane przez wojska Chorwackie, wspierane przez wojska niemieckie i SS, które miały pełnić rolę "szkoleniową i doradczą". Ofiarami wojsk chorwackich padały w pierwszej kolejności wioski mieszane pod względem religijnym. Następnymi celami stali się Żydzi, prawosławni Serbowie, komuniści. Wszyscy byli mordowani w bestialski sposób. Jeśli oddziałom chorwackim brakowało amunicji w ruch szły siekiery widły, a niejednokrotnie noże. Ulubioną metodą mordowania było np. podrzynanie gardła, wieszanie. Następnym krokiem było grabienie wszystkiego co było wartościowe i palenie wiosek stawiających opór. Tak postępowano z tymi, którzy nie chcieli się nawrócić. Ofiarom często dawano mniej niż godzinę na podjęcie odpowiedniej decyzji. Z uznaniem o jednostkach chorwackich wypowiadało się wielu nazistowskich przywódców z szefem SS Himmlerem włącznie. Reichsfuhrer SS mówił wielokrotnie o oddziałach chorwackich "Fantastyczny Materiał Ludzki pod względem rasowym oczywiście nie odpowiedni ale pod względem bojowym wyśmienity". Komentarz chyba zbyteczny…

Wojska chorwackie wzięły aktywny udział w walkach z partyzantkom Josifa Broz Tito, jak również w walkach z partyzantką królewską. Wówczas to po raz kolejny doszło do aktów bestialstwa okrucieństwa i sadyzmu. W tych wszystkich działaniach Chorwatów wspomagał Wehrmacht oraz SS. Chorwaci wspierali armię niemiecką w bitwach pod Neretwą oraz Sutieską, gdzie według słów dowódców niemieckich żołnierze chorwaccy okazali się niezwykle przydatni. Gdy wojna zaczęła przechylać się na stronę aliantów, a wojska radzieckie wkroczyły na ziemie chorwackie Ustaszy ogarnęła panika. Zaczęli uciekać zwłaszcza na tereny Włoch. Tam korzystając bardzo często z opieki kościoła katolickiego, ukrywali się do momentu załatwienia nowych dowodów tożsamości. Wielu duchownych chorwackich miało kontakty wśród wysoko postawionych duchownych w Watykanie. Tutaj wypłynął człowiek doskonale znany nazistom niemieckim Biskup Alois Hudal. Pomógł w ucieczce Pawelićowi jak również wielu jego towarzyszom walk. Uciekający zabierali ze sobą zrabowany majątek i dokumentację tego co czynili. Mogli być przydatni innym dyktatorom w wielu krajach.

Dla wielu duchownych liczyło się tylko to, że Chorwaci to katolicy, a katolicy walczą z komunizmem. Zajęcie ziem Chorwackich nie oznaczało końca walk Ustaszy. Co najmniej do końca lat 40- tych trwały walki partyzantki ustaszy. Ci, którzy pozostali na terenach Jugosłowiańskich ogłosili się "krzyżowcami" i wypowiedzieli wojnę niewiernym czyli komunistom. Korzystali przy tym z kontaktów z zachodem i ze wsparcia państw zachodnich. Sam Pavelić działał aktywnie na emigracji do roku 1959 gdy został zastrzelony przez agentów Josifa Broz Tito (ten nigdy nie zapominał o tym co wojska chorwackie robiły podczas wojny). Niestety w dzisiejszych czasach wielu ustaszy wraca do Chorwacji angażując się na nowo w życie publiczne swojego kraju. Co gorsza zaczynają przeciągać na swoją stronę młodzież. Tworzą się organizacje nawiązujące wprost do ideologii ustaszy, a znak ustaszy litera u z wpisanym w środku krzyżem coraz częściej i liczniej widać na ulicach i miejscach publicznych. Nie wiadomo co może z tego wyniknąć.

Polecam:
Wcielenia Zła
100 Największych Tyranów Despotów i Dyktatorów
Encyklopedia II Wojny Światowej
Encyclopedia of the Holocaust, Israel Gutman editor-in-chief, Vol. 4, Ustase entry. Macmillan, 1990
http://www.macierz.org.pl/artykuly/nauka/ustasze,_chorwacja_i_faszyzm_-_ante_paveli%C4%87_a_zbrodnie_i_mordy.html

autor wpisu
(15 znaków)

treść wpisu
(1000 znaków)

email

nie będzie widoczny na stronie