W obozach koncentracyjnych panował surowy rygor, za którego nie przestrzeganie groziły straszne konsekwencje włącznie z karą śmierci. Więźniowie i więźniarki doprowadzeni do kresu swoich możliwości, wzniecali bunty. Buntowano się z powodu nieludzkich warunków, terroru, głodu oraz tego by godnie umrzeć. Przykładem buntów obozowych był chociażby obóz w Ravensbrűck. Obóz ten był głównie obozem przeznaczonym dla kobiet, na których dokonywano nieludzkich eksperymentów. Sprowadzano tam nie tylko Polki lecz również kobiety z całej okupowanej przez III Rzeszę Europy.

Nadszedł jednak czas gdy więźniarki tego obozu postanowiły zbuntować się. Pierwszy raz doszło do tego w roku 1943. Przyczyną były niekończące się eksperymenty medyczne (koszmarne pseudo-naukowe zabiegi chirurgiczne, eksperymenty psychiczne, zakażanie bakteriami. Lista tortur medycznych jest bardzo długa. Ofiary tych eksperymentów były podziwiane za wytrwałość przez inne więźniarki, które postanowiły pomagać osadzonym w baraku medycznym. Kradziono jedzenie z kantyn, szmuglowano leki. Przykład jaki dały osadzone w baraku medycznym kobiety, pchnął inne więźniarki do aktywnego oporu wobec władz obozowych. Władze obozowe przystąpiły do szybkich działań mających na celu zdławienie potencjalnego oporu. Ograniczono kontakty z więźniarkami, rozpoczęły się egzekucje.

Taka sytuacja doprowadziła do wrzenia w obozie . Władze niemieckie zapewniły, że na pewien czas eksperymenty zostaną wstrzymane Nie miały jednak zamiaru dotrzymywać słowa. Rozpoczął się pochód więźniarek do komendantury celem wyjaśnienia i złożenia petycji w obronie współwięźniarek poddawanych eksperymentom. Komendantura obozowa nie odpowiedziała na petycję więźniarek, lecz też. nie ukarała odważnych więźniarek. Na pewien czas postępowanie ,,królików doświadczalnych” jak nazywali je SS- mani służący w obozie odniosło skutek. Władze obozowe wydały oświadczenie, że odtąd ,,operacje” będą prowadzone jedynie na osobach psychicznie chorych.

Niestety władze obozowe po krótkim okresie spokoju ponownie przystąpiły do zbrodniczych badań. Więźniarki i tym razem zbuntowały się. Doszło do odmowy podjęcia pracy w obozie. Władze obozowe po raz kolejny zastosowały represję. 500 więźniarek zostało zamkniętych w jednym baraku pomimo upałów i duszności. Wytrzymały najgorsze, cały czas dzieląc się skromnymi zapasami jedzenia. Władze obozowe, pod wrażeniem uporu więźniarek, skróciły karę do 3 dni. Dla wszystkich więźniarek obozowych był to sygnał. Oznaczał, że bunt jest możliwy. Co więcej wieści docierały do innych obozów, w których również wrzało. Na kolejną okazję do buntu osadzone w Ravensbrűck musiały poczekać do początków roku 1945. Gdy stało się jasne, że III Rzeszy już nic nie uratuje, więźniarki przystąpiły do działań.

Nazistowskie władze obozowe wobec faktu klęski III Rzeszy zaczęły likwidować obozy, co w praktyce oznaczało przystąpienie do mordowania więźniów i zacieranie wszelkich śladów. Bunt w Ravensbrűck wybuchł w lutym 1945 roku. Wśród osadzonych rozniosła się wieść o ,,ewakuacji” co oznaczało przystąpienie do zabijania. 4 lutego 1945 roku więźniarki obudziły syreny wzywające na plac apelowy. Więźniarki otoczyli SS mani ze straży obozowej oraz nadzorczynie. Na pomoc Polkom ruszyły w tedy osadzone również w obozie więźniarki pochodzenia ukraińskiego, rosyjskiego, romskiego. W chaosie, który powstał niektórym osadzonym udało się zbiec.

Osoby, które pozostały na terenie obozy, nie zostały zlikwidowane. Władze obozowe nie zdecydowały się na ten krok. Kadry obozowe obawiały się już wojsk alianckich a przede wszystkim alianckiego wymiaru sprawiedliwości. Innym buntem był bunt w obozie koncentracyjnym w Treblince. Bunt w obozie zagłady wybuchł w roku 1943 gdy sprowadzono do obozu Żydów uczestniczących w powstaniu w Getcie Warszawskim. Wywiad obozowy planował zdobycie broni i rozpoczęcie powstania. Powstanie w obozie rozpoczęło się z chwilą, gdy zostały podpalone obozowe baraki. Był to sygnał do walki i ucieczki. Więźniowie zdobyli broń. W wyniku akcji, śmierć poniosło ponad 20 żołnierzy niemieckich oraz ponad 60 ukraińskich strażników obozowych. Straty wśród więźniów , były podawane jako znaczne, trzeba tutaj doliczyć ofiary wśród uciekających, bowiem Niemcy zorganizowali pościg za uciekającymi.

Według różnych danych na wolność wydostało się około 70 osób. Buntowali się również członkowie Sonderkomand . Były to oddziały które przeznaczano do różnych prac obozowych. Najczęściej byli wyznaczani do sprzątania krematoriów i do usuwania zwłok. Pod koniec wojny likwidowano również członków Sonderkomand. Robiono tak z bardzo prostej przyczyny. Ludzie ci wiedzieli po prostu za dużo, byli zbyt cenni by mogli wpaść w ręce wojsk alianckich. Nie wielu z pośród tych ludzi dożyło czasów współczesnych. Ci, którym się to udało, starają się dawać świadectwo i ostrzegać przed powrotem przeszlości.

Polecam
Focus Historia Ektra artykuł pod tytułem ,, Bunt królików” w Ravensbrűck
Ravensbrűck kobiecy obóz koncentracyjny
Ponad ludzką miarę- wspomnienia operowanych z Ravensbrűck
Auschwitz Medycyna III Rzeszy i jej ofiary

Autor: Arek Sieruga dodaj komentarz »