Rumunia była jednym z najbiedniejszych ale i najwierniejszych sojuszników III Rzeszy. Dyktatorzy obu państw Jon Antonescu oraz Adolf Hitler znaleźli bardzo szybko wspólny język, zwłaszcza jeśli chodzi o eksterminację ludności żydowskiej. Wojska rumuńskie wzięły aktywny udział w operacji Barbarossa w roku 1941, dzielnie bijąc się o Odessę i zdobywając to miasto. Droga zwycięstw armii rumuńskiej dobiegła końca nad Donem pod Stalingradem. Artykuł poświęcony jest królestwu Rumunii sojusznikowi III Rzeszy.

Królestwo Rumunii powstało z połączenia dawnych ziem lennych Turcji: Wołoszczyzny i Mołdawii w II połowie XIX wieku. Ziemie te znalazły się pod władzą niemieckiej dynastii Hohenzollernów. Od wieków mieszkała tutaj liczna mniejszość niemiecka (szacowana przed wybuchem II wojny światowej na co najmniej 700 tyś ludzi) zwłaszcza na terenach Siedmiogrodu i Banatu. Podczas I wojny światowej Rumunia poparła państwa Ententy za co zapłaciła okupacją państwa przez wojska Niemieckie, Austro- Węgierskie i Bułgarskie. Rumunia znalazła się w obozie państw zwycięskich uzyskując tereny dawnej monarchii Austro- Węgierskiej (Część Siedmiogrodu i Banatu) jak również Rosyjskiej (w postaci Besarabii i Bukowiny Północnej). Na terenach przejętych po monarchii Austro- Węgierskiej znalazła się liczna mniejszość węgierska co pokutuje do dzisiaj. Wszystko układało się pomyślnie do czasu wielkiego kryzysu gospodarczego, który doprowadził do wzrostu bezrobocia, pogłębił i tak już wielką biedę, doprowadzając jeszcze większą rzekę ludzi do nędzy. Rumunia jednak miała cenny atut, który był już wówczas bardzo pożądany- złoża ropy naftowej w rejonie Ploeszti.

W latach 30- tych w Rumunii rozpoczęła się "karuzela rządów"- w przeciągu kilku lat miało upaść ponad 20 rządów! W takiej sytuacji powstała tak zwana "Żelazna Gwardia" początkowo jako organizacja paramilitarna. Z biegiem czasu jej członkowie podróżować zaczęli do Niemiec i spotykać się z nazistami, których poglądy zaczęły trafiać na podatny grunt. Doszło do tego że gdy król Rumunii odbył wizytę w III Rzeszy Hitler wziął go na krótką "przyjazną rozmowę" nakazując by ten ostatni powołał nowy rząd złożony głównie z sympatyków nazizmu na czele z Ionem Antonescu. Hitler Groził zerwaniem dotychczasowej współpracy i buntem wojskowych. Król Rumunii jednak nie posłuchał, ogłosił dyktaturę królewską, która trwała do 1939 roku gdy król uległ. Jon Antonescu od dawna współpracował z nazistami. W Rumunii był między innymi Ministrem Obrony oraz Szefem Sztabu Generalnego Armii Rumuńskiej. To armia oraz III Rzesza doprowadziły tego człowieka do stanowiska premiera, król musiał ugiąć się przed tą siłą. Antonescu ogłosił się Conducatorem czyli dyktatorem, król pozostał na swoim stanowisku. Rozpoczęły się prześladowania rumuńskich żydów, których apogeum przypadnie na lata II wojny światowej.

W wyniku Arbitraży Wiedeńskich zainicjowanych przez III Rzeszę Rumunia musi oddać część ziem jakie uzyskała od Węgier podczas I wojny światowej . Rumunii uzyskali dostęp do niemieckich technologii, a Rzesza dostęp do rumuńskich pól naftowych. Gdy wybucha II wojna światowa Rumunia choć sprzyja Niemcom nie waha się udzielić gościny władzom polskim, uchodźcom praktycznie w niektórych przypadkach do końca wojny, jak również nie waha się zaopiekować częścią polskich zasobów złota. Wystawia to cierpliwość Berlina na ciężką próbę. Gdy Związek Radziecki anektuje Besarabię i Bukowinę Północną (na mocy postanowień z sierpnia 1939 roku) w Bukareszcie uznano że nadszedł czas zemsty. III Rzesza również czuła się zagrożona gdyż radzieckie lotnictwo mogło w przeciągu kilku godzin zbombardować pola naftowe Ploeszti, a to zaszkodziło by gospodarkom Rumunii i Rzeszy. W tym czasie rozpoczęły się pogromy ludności żydowskiej w Rumunii. Wielu do dziś mówi, iż to właśnie rumuński nazizm był wiernym odpowiednikiem niemieckiej wersji. Rumunii nie mieli jednak pieniędzy na to aby utworzyć obozy zagłady. Potrzeba matką wynalazku? jak najbardziej!

To że Państwo Rumuńskie nie było zbyt bogate nie przeszkadzało. Postanowiono wykorzystać to, co było na miejscu. Wysyłano więc ludność żydowską pociągami pod granicę z Bułgarią bez wody, jedzenia. Gdy już dojeżdżały na miejsce zawracały kierując się ponownie do miejsc skąd wyruszały. Łatwiejszej metody według Antonescu (nazywał prześladowania Żydów jako "oczyszczenie Rumunii z elementów zbędnych) nie było… Inną metodą było zachęcanie ludności do mordowania Żydów. W tym przypadku wydarzenia w Jassach w czerwcu 1941 są wymownym przykładem. Tam miejscowa ludność zachęcona przez władze postanowiła sięgnąć po to co miała ludność żydowska, niszcząc synagogi. W ruch poszły proste narzędzia: łomy piły, siekiery i tasaki jak również noże i liny do wieszania. W działaniach przeciwko Żydom uczestniczyła ludność rumuńska, jak również niektórzy Romowie , którzy pilnowali aby Żydzi zostali odprowadzeni na ,, miejsca zbiórek” czyli do pociągów. Według wielu wspomnień ulice takich miast jak Jassy miały się zabarwić na czerwono od krwi zamordowanych, w Bukareszcie gdzie z dymem poszło ponad 20 synagog… W Rumunii nikt do dzisiaj nie obliczył ile kosztował tak zwany dziki holokaust, czyli mordowanie ludności żydowskiej na wsiach lub odludnych miejscach, do dziś trwają na ten temat spory. Same Jassy miały pochłonąć życie około 13 tyś ludzi, których zamordowano tylko za to, iż wyznawali Judaizm.

Holokaust w Rumunii miał kosztować życie według ostrożnych szacunków około 400 tyś ludzi (przed wybuchem wojny w Rumunii według spisów mieszkało ponad 600 tyś żydów) Wszystko to miało na celu stworzenie nowej Rumunii jednolitej narodowościowo. Adolf Hitler w uznaniu "zasług" Antonescu odznaczył go Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego. Jak by tego było mało wręczył je Antonescu osobiście czego nie czynił często! Gdy rozpoczyna się operacja Barbarossa rumuńska armia od razu atakuje wojska radzieckie, obierając nie tylko ziemie odebrane w 1940 roku lecz również zajmuje Odessę i część ziem ukraińskich, natychmiast rozpoczynając rozprawę z ludnością wyznania mojżeszowego. Rumuni biją się bardzo odważnie do czasu. Droga armii rumuńskiej wiedzie do Stalingradu, lecz duch bojowy armii rumuńskiej zaczyna zanikać. Klęska III Rzeszy pod Stalingradem jest również klęską wojsk rumuńskich, co prawda dobrze uzbrojonych lecz fatalnie dowodzonych. Od tego momentu armia rumuńska będzie spychana przez armię czerwoną w stronę ojczyzny. Gdy Armia Czerwona rozpoczyna ofensywę Jassy- Kiszyniów dla Rumunów stało się jasne, iż z tej wojny nie zdołają już wyjść cało. Ponad 21 niemieckich dywizji zostało okrążonych, a po upływie ledwie miesiąca tylko 2 uniknęły zagłady! Rozpoczęły się rokowania na temat złożenia broni i przejścia na stronę aliantów.

Taki stan rzeczy niepokoił Berlin. Po pierwsze groziło to utratą rumuńskich złóż ropy naftowej. Wiązało się to z osłabieniem niemieckiego przemysłu i gospodarki (wówczas trzeba byłoby polegać na złożach węgierskich i niewielkich w Niemczech, w tym czasie gospodarka niemiecka nabrała dzięki robotnikom przymusowym nowej siły). Po drugie ponad 20 rumuńskich dywizji chroniło skrzydła dwóch armii niemieckich, w sumie około 1 mln żołnierzy. Utrata tych dywizji otworzyła by Armii Czerwonej drogę na Węgry do Bułgarii i okupowanej Jugosławii. Po trzecie dla wojsk niemieckich i Waffen SS "wyschło by" źródło rekruta jakim były Banat i Siedmiogród- doszło do sytuacji gdzie co trzeci wcielony do Waffen SS był Volksdeutschem z rejonu Banatu i Siedmiogrodu! Hitler postanowił przeciwdziałać . Do Berlina wezwał Jona Antonescu. Ten obiecał Hitlerowi, że dołoży wszelkich starań o to by Rumunia nie wpadła w radzieckie ręce. Hitler zaś obiecał kolejne mgliste obietnice w postaci nowych dywizji niemieckich, wsparcia ze strony przemysłu. Samego Hitlera miała spotkać już wkrótce nie miła niespodzianka. Antonescu po powrocie do Bukaresztu został aresztowany i pozbawiony wszystkich stanowisk przez króla (takie uprawnienia dawała królowi konstytucja z lat 20- tych mówiąca, iż król w razie zagrożenia państwa może zdymisjonować rząd i sprawować władzę samodzielnie przy pomocy dekretów, była to tak zwana "dyktatura królewska"). Hitler na takie wieści wpadł w szał. Rozkazał zbombardować Bukareszt co niemieckie lotnictwo wykonało. Jednocześnie niemieckie firmy przystąpiły do zwiększonego wydobycia ropy z rejonu Ploesti. W tym samym czasie w Wiedniu z tych rumuńskich nazistów, którzy uciekli lub byli na emigracji zostaje utworzony rząd emigracyjny, który jest tylko marionetką w rękach nazistów.

Te wydarzenia były największym błędem Hitlera! Król Rumunii wydał rozkaz (przekazany przez radio i prasę) aby armia rumuńska zmieniła front i przeszła na stronę aliantów, co zostało entuzjastycznie przyjęte przez Rumunów (tłumy na ulicach Bukaresztu i innych miast wyrażające poparcie dla króla mówiły wiele) Wojska radzieckie zdobyły Ploeszti i wkroczyły do Bukaresztu. Droga do Bułgarii na Węgry okupowanej Jugosławii została otwarta. Wojska Rumuńskie dozbrojone przez niemiecki przemysł rozpoczęły działania przeciwko niedawnemu sojusznikowi. Niemcy rozpoczęli pospieszną ewakuację pozostałych wojsk stosując taktykę spalonej ziemi. Niszczyły i zabierały to co mogło być im przydatne stosując terror. Ludność niemiecką, która pozostała na tych terenach czekał niełatwy los. Musieli opuszczać ziemie, na których ich rodziny mieszkały od pokoleń. Ci, którzy zdecydowali się zostać byli narażani na różne szykany praktycznie do końca komunizmu w Rumunii. Rumuński dyktator Jon Antonescu zostanie osądzony i stracony w roku 1946. Doszło do obalenia monarchii w roku 1947. Rumunia utraciła Besarabię i Bukowinę Północną, dostała się w strefę wpływów radzieckich i nie wyszła z niej do 1989 roku. Ślady po działalności Antonescu pozostały do dziś.


Polecam:
Europa Walczy Nie takie proste zwycięstwo 1939-1945
Historia III Rzeszy
SS Przestroga Historii
Faszystowskie ruchy w Rumunii i Polsce. Garda de Fier i Ruch Narodowo-Radykalny, w: "Mówią Wieki", wydanie specjalne nr 01/2010, s. 62-67, ISSN 1897-8088.

autor wpisu
(15 znaków)

treść wpisu
(1000 znaków)

email

nie będzie widoczny na stronie